Z każdego człowieka można zrobić potwora, pod warunkiem, że będzie się on znajdował w takie sytuacji. Zwierzęcość wreszcie weźmie górę nad rozsądkiem, co uświadamia nam właśnie powieść Ladislava Fuksa.
Gdy poznajemy głównego bohatera, wzorowego pracownika krematorium, trochę nas śmieszy. Chociaż doskonale spełnia swoje obowiązki, to jednak z przesadną troską i miłością odnosi się do swoich najbliższych, a więc do żony Lakme i do dwójki uroczych dzieci. Właściwie przez cały tok powieściowy nie poznajemy natury bohatera, który zasłania swoją osobę frazesami, usłyszanymi i powtórzonymi. Zbiera słowa, zlepia je w nową całość i na wszystko ma gotową odpowiedź. Nikogo nie ocenia, wszystkim biedakom współczuje i stara się postępować jak najlepiej tylko można.
Najbardziej fascynuje go „rozkład jazdy śmierci”, jaki określa kolejność palenia zwłok w poszczególnych paleniskach. Nieustannie oddaje się też lekturze żółtej książeczki o Tybecie. Drugą z jego ulubionych książek są przepisy krematoryjne, które daje do specjalnej oprawy, by zachowały swoją trwałość.
Palacz zwłok jednak bardzo się zmienia na skutek swojego przyjaciela Willi i wydarzeń, jakie rozgrywają się w malowniczej Pradze. Pojawiają się Niemcy, którzy przejmują władze nad miastem i rozpoczynają się prześladowania żydów. Willi uświadamia pracownikowi krematorium, że jego ukochana żona Lakme, jest żydówką. Nieustanna propaganda, pseudologiczne wyjaśnienia, a także rozpoczynająca się choroba psychiczna głównego bohatera prowadzą jego dłonie do wykonania straszliwego czynu.
Palacz zwłok to powieść zaskakująca, nie tylko ze względu na fabułę i bogatą zawartość ideową na temat ludzkiego losu i istoty ludzkiej natury, ale także biorąc pod uwagę sposób napisania tej powieści. Czytając ten utwór mamy wrażenie, że nieustannie kręcimy się w tym samym labiryncie, padają ciągle te same słowa i zdania, które chociaż wydają się czytelnikowi bezsensowne, to jednak mają dużą moc sprawdzą. Moc, która potrafi zabijać.
